นางพญา กรุวัดสุดสวาท (สุดสวาสดิ์) พิษณุโลก เนื้อดิน

.. พุทธพิมพ์รูปสามเหลี่ยมที่เริ่มรู้จักและเรียกกันว่า พระนางพญา เนื่องจากพบในลานดินวัดนางพญา พิษณุโลก และมีพบอีกมากมายหลายวัด อาทิ วัดสะตือ วัดราชคฤห์ และ วัดสุดสวาท (สุดสวาสดิ์) เรียกคำนำหน้าว่านางพญาทั้งสิ้น
.. นางพญาวัดสุดสวาท พุทธศิลป์ร่วมสมัยกรุงศรีอยุธยา ฝีมือช่างชาวเมืองพิษณุโลก .. วัดสุดสวาท (บ้างเขียนเป็นสุดสวาสดิ์) เป็นวัดโบราณ อยู่ทางฝั่งตะวันตกของแม่น้ำน่าน ห่างตัวเมืองพิษณุโลกไปราวสองกิโลเมตร สภาพเหลือกองอิฐเก่าสองกอง กองแรกเข้าใจว่าเป็นโบสถ์หรือวิหาร กองที่สองเป็นพระเจดีย์เดิมทีมีป่าคลุมรกร้าง
.. ราวปี ๒๔๔๔ มีข่าวคนร้ายแอบขุดเอาพระขึ้นมาเรื่อยๆ ทางวัดจึงมีการเปิดกรุอย่างเป็นทางการได้พระขึ้นมาราว ๔๐๐ องค์ มีหลายพิมพ์ หลายโทนสี หลักๆเป็นเทาอมเขียวเหมือนสีลูกสวาท .. นักเลงพระรุ่นโบราณนิยมกันนัก มักกล่าวกันว่าหายากกว่าวัดนางพญา เชื่อกันว่ามีเมตตามหานิยมสูงกว่า
.. เนื่องด้วยพระกรุนี้มีการเปิดกรุและฝังกลบเข้าทดแทนอยู่ด้วยทุกครั้ง จึงพบพระกรุวัดสุดสวาสดิ์มีพุทธลักษณะและเนื้อพระที่แตกต่างกัน จำแนกได้สามยุคด้วยกันคือ
-ยุคแรกหรือกรุเก่า (ลักลอบขุดและแตกกรุในช่วงปี ๒๔๐๐-๒๔๖๕)
-ยุคกลาง (แตกกรุในช่วงปี ๒๕๓๒-๒๕๓๖)
-ยุคใหม่ (แตกกรุในช่วงปี ๒๕๕๓-๒๕๕๔)
.. แต่ละยุคมีโซนเนื้อหาและคราบกรุแตกต่างกันเล็กน้อย แต่เอกลักษณ์บางอย่างคล้ายคลึงกันมองดูก็จะรู้ว่าคือนางพญา กรุวัดสุดสวาสดิ์
.. เนื้อหาเป็นดินผสมผงว่านแร่และเกสรดอกไม้ .. มีสีพิกุล (เหลือง) แดง น้ำตาลเข้ม สีเทา สีเขียว สีดำ บางองค์ออกสีขาว ถ้าเป็นองค์ที่มีสีเทาอมเขียว(เหมือนสีลูกสวาด) จะเป็นที่นิยมสูงกว่าเนื่องจากชื่อคล้องจองกัน
.. พุทธศิลป์เป็นปางมารวิชัย พระเศียรคล้ายใส่ชฎา พระกรรณสวยงามสมดุล .. นางพญาสุดสวาทแยกได้ถึง ๑๒ พิมพ์ ได้แก่ พิมพ์สังฆาฏิใหญ่ พิมพ์สังฆาฏิเล็ก พิมพ์อกนูนใหญ่ พิมพ์อกนูนเล็ก พิมพ์หูแหลมใหญ่ พิมพ์หูแหลมเล็ก พิมพ์หูถ่าง พิมพ์ตุ๊กตา พิมพ์หูประบ่า พิมพ์หูช้าง พิมพ์เทวดา พิมพ์หูกระต่ายคอตรง และหูกระต่ายคอเอียง
.. องค์นี้สภาพผิวเดิมๆผ่านการสัมผัสมาน้อย เนื้อหยาบน้อยเห็นเม็ดแร่กรวดบ้าง คราบนวลรารักบางๆและดินกรุยังมีให้เห็น ธรรมชาติพระกรุเนื้อดินเข้าใจง่าย พระหมุนเวียนในสนามน้อยแต่คุณค่าไม่ด้อยไปกว่านางพญากรุใดๆเลยครับ..